No dobra, od kilkunastu godzin jestem w Stambule. Muszę przyznać, że nie była to zbyt skomplikowana transformacja. Autobus tureckiej firmy "Metro" był nadzwyczaj komfortowy. Z Aten jechał jakieś 15 godzin. Długo, ale bez ekstremów. Na granicy kupiłem wizę (15 euro) i już byłem poza Unią. Żadnych inszych problemów.
Na początek mojej tureckiej przygody chcę się podzielić etymologią współczesnej nazwy tego miasta. İstanbul...
Zaczęło się jeszcze przed Chrystusem, od maleńkiej kolonii doryckiej nazwanej Bizancjum (Βυζάντιον, Byzántion), od jednego z królów. Kilka stuleci później pojawił się cesarz Konstanty I Wielki, który ogłosił rosnące miasto stolicą wschodniej części Imperium Rzymskiego. Od tamtego czasu Bizancjum zmieniło swoją nazwę na Konstantynopol (Κωνσταντινούπολις, Kōnstantinoúpolis) - miasto Konstatntyna. Samemu cesarzowi patronowanie nad miastem nie bardzo się podobało i intensywnie promował nazwę Nea Roma (Nowy Rzym). Konstantynopol nie był jednak Rzymem. Był Konstantynopolem, czymś więcej niż Rzym.
Miasto było zwane Konstantynopolem przez większą część świata aż do lat 30 ubiegłego stulecia. Wtedy to na mapach Europy zawitał İstanbul. Było to już po utworzeniu Republiki Turcji. Mimo oficjalnej zmiany nazwy, Grecy cały czas z sentymentem nazywają swoją dawną stolicę Konstantynopolem. I tak, z ateńskiego lotniska nie znajdziesz lotu do Stambułu. Grecy latają tylko do Konstantynopola.
İstanbul chowa w sobie jednak całkiem sporą dozę greki, z czego Grecy są piekielnie dumni. Jak tylko powiedziałem Antonisowi, że jadę do Stambułu, z miejsca zrobił mi wykład o etymologii tureckiej nazwy Konstantynopola. Dla średniowiecznych Greków, Konstantynopol był miastem przez duże "m". Nie musieli się więc trudzić aby wymówić całą, długą nazwę za każdym razem, gdy była mowa o stolicy wschodniego cesarstwa. Wystarczyło że powiedzą: Πόλι (Miasto) i każdy wiedział o które miasto chodzi. Stąd też utarło się powiedzenie: εἰς τὴν Πόλιν [is tim 'bolin], co oznacza "w Mieście" albo "do Miasta"
- Πού πας;
- Eἰς τὴν Πόλιν.
- Gdzie zmierzasz?
- Do Miasta.
Od εἰς τὴν Πόλιν [is tim 'bolin] do İstanbulu, lingwistycznie rzecz ujmując, droga niedaleka...
